TÜRKLER Mİ? İSTANBUL’U İSTEDİ, İSTANBUL MU? TÜRKLERİ DAVET ETTİ.

İstanbul Osmanlı topraklarının bütünlüğünü bozuyordu. Bizans ise şehzadelerin kışkırtılmasında ve ülkenin siyasi çalkantılarında önemli rol oynuyordu. Oluşan bu şartlar doğal olarak Osmanlı hükümdarlarını rahatsız etmekteydi.

Diğer taraftan ise peygamberimizin söylemi her dönem olduğu gibi Osmanlı hükümdarlarını da bu şehrin alınması yönünde etkilemekteydi.

Bunlar Osmanlı açısından İstanbul’un kuşatılmasında etkenlerdi. Peki ya! İstanbul o istememiş miydi? Türklerin olmayı…

Şimdi düşünün tamamen yetkisizleştirilmiş bir imparatorluk haçlı ordularının gelerek ellerinde avuçlarında kalanları sömürdüğü bir şehir…

Şehir bitik ve viran olmuş durumda. Belki de son umudu Türkler…

Şimdi inceleyecek olursak İstanbul Türklerin eline geçtikten sonra görmediği bir gelişmeyi ve ilerlemeyi gördü. Azınlıklar ticaret olsun inanç olsun her alanda adeta mükemmelleşti. İstanbul Türkler tarafından alındıktan sonra yağmalanmadığı gibi harabe haline gelen şehir adeta yeniden dünyanın en iyi şehirlerinden ve ticaret merkezlerinden biri durumuna getirildi.

Şimdi dünya açısından bu fethin etkilerini bir düşünelim; o güne kadar şehir devletçiliğini benimseyen Avrupa bir anda İstanbul’un fethi ile şehirleri kaleler içine almanın çözüm olmadığını gördü. Birleşerek güçlü siyasi devletlerin kurulması gereğini anladı. İpek yolunun tamamen Türklerin eline geçmesi ile kendilerine yeni yerler arama ihtiyacını hissetti ki coğrafi keşiflerin başlamasına neden oldu. Tabi bu keşiflerle beraber sömürgeci devlet anlayışının da oluşması kaçınılmazdı.

Fakat İstanbul’un fethinin en önemli etkisi tüm dünya devletleri tarafından Türklerin ortak düşman olarak görülmesine yol açmasıdır. Katolik kilisesi ve Vatikan’ın girişimi ile Hıristiyan-Müslüman düşmanlığının atılması ve kuvvetlenmesi bu fethin oluşumu ile gün yüzüne çıkmıştır.

Bir taraftan ise reform hareketlerine İstanbul’dan kaçan Bizanslıların neden olduğu söylenmektedir. Fakat ben bu görüşü pek benimsemiyorum şayet buna bunlar neden olduysa o güne kadar bunu neden Bizans’ta başlatmadılar. Evet belki İstanbul’un bu hareketlerde etkisi olmuştur ama bence bu etki İstanbul’da kalmış olan azınlıkların hayat standartlarının yükseldiğinin ve geldikleri konumun Fransa’da yaşayan halk üzerindeki etkisidir. İstanbul’un modernleşmesi ve buradaki azınlık halkının Osmanlı devletinin imkanlarından faydalanarak büyük bir ilerleme kaydetmesi oradaki halkı kendi yönetimlerine karşı direnmeye itmiştir.

İstanbul’un fethi bir çağın kapanması ve yeni bir çağın açılmasından öte yeni bir anlayışın ve ortak hareket etme şeklinin doğmasına neden olmuştur.

Türkler açısından ise yıllardır özlenen bir hedefin gerçekleştirilmesi anlamını taşımaktadır. Tarihçilerimizin yazdığı gibi kurulma devrinin bitip yükselme devrinin başlaması olarak nitelendirilen fethi olayı gerçekten bu anlamda mıdır?

Bence ki bu benim düşünce tarzımdır, İstanbul’un fethi o dönem için geç kalınmış bir fethidir. Şayet Timur Osmanlı üzerine yürümemiş olsaydı o dönemde Akdeniz’e hakim olan Osmanlı bugünkü İspanya’yı ele geçirmiş olacaktı ve Avrupa’yı hem doğudan hem batıdan kuşatarak bu şehir devleti anlayışında olan Avrupa devletlerini tek tek ele geçirecekti. Bu bağlamda da Avrupa ne coğrafi keşifleri yapabilecekti, nede sömürge sistemini ve bugünkü siyasi anlayışını geliştirmiş olacaktı.

Şimdi İstanbul’un fethi düşünecek olursak Osmanlı için sadece bir zafer anlamını taşırken aslında dünya düzenini şekillendiren bir tetik görevini görerek Avrupa devletlerinin bugünlerinin temelinin atılmasını sağlamıştır.

Oysa bu fethi zamanında yapılmış olsa idi. Timur Osmanlı’nın üzerine yürümemiş olsa idi, bugün Avrupa bu durumda olmayabilirdi. Dünya devletlerinin sömürge siyasi sistemi kurulmamış olabilirdi.

Diğer bağlamda ise Osmanlı o gün İstanbul yerine Avrupa üzerine yürüyerek Avrupa’da şehir devlet anlayışı devam ederken bu devletleri ortadan kaldırmayı denese idi ve en son zaten kendi toprakları ile çevrili durumda bulunan İstanbul’un üzerine yürüseydi şartlar ne olurdu.

İşte bugün dünya devletlerinin bize uyguladıkları siyasi anlayış sistemi önce çevremizi ele geçiriyorlar sonrasında İstanbul diyecekler.

Çünkü onlarda önce İstanbul dediler I. Dünya savaşında bu durumu tecrübe ettiler.

Şimdi İstanbul’un Türklerden başka kurtuluşu olmadığı ortada idi. Osmanlının elinde İstanbul dünyanın sayılı şehirleri arasına girmiştir. Türklerin istediği kadar İstanbul’da Türkleri istemiştir.

Her ne açıdan bakarsak bakalım İstanbul’un fethi Türk tarihi açısından şanlı bir zaferdir. Bu zafer ile dünya devletleri Türklerin ortak düşmanları olduğunu kabul etmiştir. İpek yolunun tamamen Osmanlının eline geçmiş olması boğazların Osmanlının eline geçmesi ve ticaret yollarının kesiştiği noktaların Osmanlı hakimiyetinde olması Avrupa devletlerini yeni arayışlara iterek coğrafi keşiflerin başlamasına dolayısı ile sömürgeci devlet anlayışının doğmasına neden olmuştur.

İstanbul’un fethi hem dünya devletleri hem Türkler açısından büyümenin başlaması anlamını taşımaktadır. Bu fethi yeni dünya düzeninin kuruluşunu tetiklemiştir. Bu tetiklemenin sonucunda dünya devletlerinin Türkleri ortak düşman kabul etmeleri ve Vatikan’ın bu olayı dinler savaşı haline getirmesi neticesinde başlayan bu değişim günümüze değin devam etmektedir.

İstanbul aslında geç kalınmış bir fethidir. Türk tarihinin en önemli zaferlerinden birdir. Müslümanlar açısından en büyük zaferdir.

Ama unutmayalım ki, Türklerin İstanbul’u istediği kadar İstanbul’da Türkleri istemiştir.

Burçak YAZICI

Bahçelievler Anadolu SML.

9/A 102

Tarih dersi performans ödevi.