KAN ŞEKERİ YÜKSELMESİ

Vücuttaki kan şekerinin aşırı derecede yüksek olmasına tıp dilinde hiperglisemi denir. Her yaştaki diyabet hastasında hiperglisemi görülebilir.

Hiperglisemi nedenleri ?

• Fazla yemek yemeniz,

• Hareketsizlik, her zaman yapılan egzersizin yapılmaması,

• Eksik dozda; oral antidiyabetik ilaç almak ve insülinin yeterli miktarda yapılmaması,

• Enfeksiyonlu bir hastalık geçirmeniz,

• Stresli bir dönemde olmanız,

• Uygulanan tedavinin yetersiz olması,

• Kan şekerini yükselten ilaçları kullanmak ( kortizon vb.), hiperglisemiye neden olabilir.

Hiperglisemik komanın iki tipi vardır:

1. Eğitim

2. Diyabetik ketoasidoz koması (DKA)

Ketoasidoz koması (DKA)

Daha çok insüline bağımlı diyabet hastalarında (Tip 1) gelişir. Burada en önemli faktör insülin eksikliğidir. İnsülin eksikliğinde glikoz hücre içine giremez ve enerji kaynağı olarak kullanılamaz. Vücut bu durumda yağlara yönelir. Yağların yanmasıyla ortaya keton denilen atıklar çıkar. Keton cisimleri kanda artar ve idrara geçer, idrarda aseton çıkar. Kan şekerinin artışı, kanda ve idrarda keton cisimlerinin artışıyla hastanın şuuru giderek bulanır ve tedavi edilmezse koma tablosu gelişir.

Kan şekerinin aşırı yükselmesi (hiperglisemi) belirtilerine benzer.

Belirtileri:

• Çok su içme,

• Sık aralıklarla idrara çıkma,

• Kilo kaybı,

• Mide bulantısı ve kusma ,

• Halsizlik, uyku hali ,

• Nefeste aseton kokusu (çürük elma kokusunu andırır),

• Hızlı soluk alıp verme, vb. belirtiler varsa

• İdrarınızda Keton çıkarsa hemen doktorunuzu arayın!….

Ketoasidoz nasıl tedavi edilir?

Kan şekeriniz 240´ın üzerindeyse ve test sonucu idrarınızda keton çıktıysa hemen doktorunuzu arayınız ve bir sağlık kurumuna başvurunuz. Bu, kendi kendinizi tedavi etmeniz gereken bir durum değildir.

Hiperozmalar hiperglisemik nonketotik koma (DNKK):

Genellikle insüline bağımlı olmayan orta yaşlı veya yaşlı Tip 2 diyabetlilerde görülür.

Tip 1 diyabetlilerde çok nadirdir. Tip 2 diyabetlilerde genel durumun bozulmasına yol açan ağır bir hastalık varsa diyabetik hiperozmalar hiperglisemi koması gelişebilir. Örneğin; Kalp krizi, kalp yetmezliği, akciğer infeksiyonu, pankreas infeksiyonu, virüslere bağlı akut üst solunum yolu infeksiyonu, böbrek yetmezliği geçiren veya aşırı miktarda karbonhidratlı gıda alan veya kalsiyum kanal blokerleri gibi kalp ritmini ve kan basıncını kontrol eden ilaçlar ve oral antidiyabetik ilaçlar kullanan 70 yaş ve üzerindeki şeker hastaları kolaylıkla bu tip komaya girebilirler. Bu hastalar çoğunlukla yalnız yaşayan, sosyoekonomik durumu iyi olmayan hastalardır.

Belirtileri:

• Genellikle ketoasidoz olmaksızın, aşırı hiperglisemi ve aşırı sıvı kaybı ile birlikte görülür.

• Tip 2 diyabetiklerde kan glikoz düzeyi yükselince keton üretimi oluşmaz. Çünkü tip 2 diyabette insülin üretimi vardır.

• Yaşlılarda yeterince sıvı alınmazsa sıvı kaybı (dehidratasyon) oluşur.

Tedavisi:

DKA (Diyabetik Ketoasidoz) komasında olduğu gibi ağır su kaybı vardır. Farkı kanda keton cisimleri ve idrarda aseton yoktur. Ancak hiperglisemi daha ciddi seviyededir (300-600 mg/dl). Bu hastaların tedavisi de temelde DKA (Diyabetik Ketoasidoz) komasındaki gibidir. DNHK (Diyabetik hiperozmalar hiperglisemik koma) tıbbı acil yardım gerektiren bir durum olduğundan derhal doktorunuzu aramalısınız!

Günümüzde kanda keton bakan kan şekeri cihazları da bulunmaktadır. Tip 1 diyabetli veya bu tür komalara meyilli Tip 2 diyabetli hastaların bu cihazlardan edinmesi, komaların erken tanılanmasına ve tedavinin gecikmemesine yardımcı olacaktır.

Komalardan korunmak için neler yapabilirsiniz?

• Doktorunuzun önerdiği dozdaki insülin veya ağızdan alınan şeker düşürücü ilaçları düzenli olarak kullanınız.

• Tıbbi beslenme tedavinize uyunuz. Eğer tıbbi beslenmenizi nasıl yapacağınızı bilmiyorsanız bir diyetisyenle görüşünüz.

• Mutlaka bir kan şekeri ölçüm cihazı edininiz ve kendi kendinize kan şekerinizi takip etmeyi öğreniniz.

• Düzenli olarak fiziksel egzersiz yapınız.

• Ateşli bir hastalığınız olduğunda gecikmeden tedavi olunuz.

• Düzenli olarak Diyabet doktorunuza muayene olunuz.